Güneş en önemli D vitamini kaynağı. Bilgisayar başından kalkmadan çalışan, yüksek katlı apartmanlarda yaşayan, hafta sonlarını doğada piknik yaparak geçirmek yerine kapalı alışveriş merkezlerinde geçiren günümüz insanı, güneşi doğrudan göremez oldu. Bu nedenlerden ötürü yeteri kadar dışarı çıkmayan, güneşi pencerelerin arkasından gören, güneşe çıktığı zaman da yüksek faktörlü koruyucu kremler kullanarak güneşten gelen D vitaminini vücuduna almayan birçok insanda D vitamini eksikliği kaçınılmaz oluyor.

 Dr. Ayça Kaya D vitamini eksikliğinin verdiği zararları ve D vitaminini daha etkili kullanmanın yollarını anlattı.

 D vitamininin karşılanmasını yüzde 90-95 güneşten sağlarız. Yüzde 5 yüzde 10 arasında ise somon, sardalya gibi yağlı balıklarda, tereyağı, süt, brokoli, yumurta sarısı, yulaf ve maydanoz gibi besinlerde bulunur. Ancak istediğiniz kadar bu besinlerden yeseniz de yeteri kadar güneşe çıkmadınız da vücut gerekli D vitamini alamaz.

 
*D vitamini vücutta hormon olarak görev yapar. En önemli görevi bağırsaktan kalsiyum emilimini arttırmaktır. Kemik mineralizasyonunu sağlar, kalsiyum ve fosfor dengesi ayarlar ve kas sinir sistemini fonksiyonlarını düzenler.

* D vitamini yönünden fakir beslenen ve yeteri kadar güneş ışığını görmeyen hayvanlar üzerinde yapılan bazı araştırmalarda, D vitamini eksikliğinin pankreas insülin salınımını negatif etkileyerek glikoz metabolizmasını bozarak insülin direncine yatkınlığı arttırdığı ve bu durumun beraberinde obeziteye de neden olabileceği gösterildi.

 * D vitamini eksikliği başta kemikte mineral bozukluğu olan osteomalazi denilen hastalığa neden olur. D vitamini ve kalsiyum eksikliği Osteoporoz dediğimiz kemik erimesi hastalığının da en büyük nedenlerinden biridir.  Yeni yapılan birçok araştırmada Tip 1 diyabeti, Multiple Skleroz denilen nörolojik hastalığa, bağırsakları tutan Crohn olarak adlandırıldığı hastalığa, eklem romatizması olarak bilinen Romatoid Artrite ve başta meme kanseri, bağırsak ve prostat kanseri olmak üzere birçok kanser türüne de yatkınlığı arttırdığı tespit edilmiştir.

* Bazı hayvanların üzerinde yapılan çalışmalarda D vitamini eksikliğinin üremeyi negatif yönde etkileyerek doğurganlığın da önüne geçtiği tespit edildi.

* Son yıllarda düşük D vitamini düzeylerine karşı tedaviler uygulanmaya başlandı. Ancak D vitamini yağda çözünen bir vitamin olduğu için kontrolsüz ve rasgele alınan D vitamini vücutta birikerek zehirleyici etkiye neden olabilir. Kalsiyum damarlarda ve böbrekte birikir. Zehirlenme belirtisi olarak kusma, bulantı, kabızlık, kalpte ritim bozuklukları, kas-kemik ağrıları ve böbrek yetmezliği şeklinde kendini gösterir. Çok yüksek tozları öldürücü olabilir.

* Yılda en az bir kez D vitamini düzeyine bakılarak Hekim kontrolünde gerekli yerine koyma tedavileri yapılmalıdır.

* Kişiler günlük yaşamlarında D vitamini eksikliğinden korunmak için haftada en az üç dört gün kol içlerini ve bacak ön yüzlerini güneş kremi sürmeden direkt güneş ışığı ile 15-20 dakika güneşlendirmelidirler.